Loterías y apuestas

Zozketaren inguruko bitxikeriak

Bitxikerien txoko honetan deigarri irudituko zaizkizun datu, gertaera edo kontzeptu guztiak aurkituko dituzu.
Gabonetako zozketak ere pasadizoren bat baduelako.

• Bitxikeriak
• Zozketaren garapena
• LotoAlfabetoa
• Superstizioak
• Gabonetako Loteriaren Testa

Bitxikeriak

Gabonetako zozketaren inguruko gertaera bitxi guztiak ezagutu nahi dituztenentzako, hona hemen nahi beste erantzun.

• Loteria Nacionala 1812ko abenduaren 18an sortu zen.
• 1892ra arte ez zen "Gabonetako Zozketa" izenaz ezagutu, ordea. Halere, gabonetako zozketa 1812tik aurrera egin da gabonak partean.
• 1897an, dezimoei "Gabonetako Zozketa" izenburua gehitu zitzaien.
• 2009ra arte 198 zozketa egin dira.
• Eurotan egindako lehen zozketa 2002koa izan zen. Zozketak 9 minutu gutxiago iraun zuen, San Ildefonsoko umeek denbora gutxiago eman zutelako “1.000 euro” abesten antzinako "150.000 pezeta"-ren ordez.
• Lehen saririk goiztiarrena 2004an eman zen. 9:15etan, hasi eta hamahiru minutura, 54.600 zenbakiak urte horretako "Gordo" saria eraman zuen eta zur eta lur utzi zituen denak, lehenengo taulako bigarren alanbrearen 39 bola ateratzeko denbora baino ez baitzuen eman.
• Lehen sarian gehien errepikatu den azkeneko zenbakia 5a izan da, 32 bider, hain zuzen; ondoren, 4a eta 6a dira gehien errepikatu direnak, 26 bider bakoitza.
• Alderantziz, 1a da gutxien errepikatu dena, 8 bider baino ez baita atera.
• Aretoko zoruan moketa dago, horrela, bolaren bat eroriz gero ez bailitzateke lurretik biraka hasiko.
• Gabonetako zozketa 1812az geroztik etenik gabe egin da. Ez da behin ere bertan behera utzi, ezta Gerra Zibilagatik ere.

• 1959an 8 serie zeuden bakarrik; 2009an, ordea, 195 daude.
• Dezimoak uztailean jartzen dira salgai, zozketa baino askoz lehenago.
• Ohi denez, zozketa honek gabonei hasiera emateko balio izan du Espainian.

Zozketaren garapena

Nahiz eta zozketa urtetik urtera errepikatzen den tradizioa izan, agian ez dituzu zozketa aurretik, zozketan bertan edo gero gertatzen diren zenbait berezitasun ezagutuko. Gabonetako zozketak lau fase ditu, beti berberak:

a) Bolak zenbatzea: Abenduaren 21ean, zozketaren bezperan, Gabonetako zozketa egiteko erabiliko diren zenbakien eta sarien bolak publikoki aztertu eta zenbatzen dira.
Amaitu ostean, aretoa hustu eta sarbide guztiak barruko sarrailekin ixten dira. Giltzak hiru giltzariren esku geratzen dira.

b) Zozketa egitea: Aretoa abenduaren 22ko 8:00etan irekitzen da eta nahi duten ikusleei sartzen uzten zaie ahalik eta leku guztiak hartu arte. 
8:30etan zozketaren buru izan eta zozketa bera onetsiko duen mahaia osatzen da.
Bolak, Presidentearen aldez aurretiko baimenarekin, hala eskatzen duten laguntzaileek egiaztatu ahal izango dituzte. Ondoren, bolak kalapatxan jarri eta mekanikoki garraituko dira loteria-ontzira.
Hau zenbakien bolekin zein sarienekoekin egiten da. Azkenik, loteria-ontziak itxi eta Presidenteak adierazten duenean, aldi berean iraultzen dira.

San Ildefonso Ikastetxeko ume batek bola bat aterako du orduan zenbakien loteria-ontzitik, eta bigarren ume batek, aldi berean, sarien ontzitik aterako du beste bat. Gero, zenbakiak batera abestuko dituzte bolak taulako alanbreetan sartzen joan ahala.
Alanbre hauek Taula batean multzokatzen dira mota bakoitzeko berrehun bola eduki arte. Taula bakoitza osatu ostean presidentetzaren mahai aurrean itxiko dira, Presidentearen eta Kontu-hartzailearen adostasunarekin.
Gabonetako Zozketa sarien loteria-ontzian bola gehiago ez dagoenean amaitzen da.

c) Sarien zerrenda: Berrogei pertsona baino gehiagoko talde anonimo batek zozketako sarien eta herri sarituen zerrenda osatzen du goitik behera kontrolatutako prozesu informatiko baten bitartez.
Honela, zozketa amaitu eta gutxi gorabehera berrogeita bost minutura, fitxategia egiaztatu eta Diruaren eta Zerga zigiluaren Fabrika Nazionalera bidaltzen da, bertatik inprimatzen baita gero zerrenda ofiziala.
Zerrenda hau 22an bertan, arratsaldez, Loteria Administrazioei eta Komunikabideei banatzen zaie.

d) Zozketaren amaiera: 
Saritutako zenbakien taulak zazpi egunez egoten dira ikusgai publikoarentzako.
Gero, zozketako bolak berriz ere ireki, zenbatu eta aztertzen dira, hurrengo zozketarako prest uzteko.

LotoAlfabetoa

• ALANBREA: Zenbakien eta sarien bolak jartzeko balio duten tauletako burdin hariak.
• BILLETEA: Zenbaki jakin baten seriearekin bat dator. Zozketa honetan 195 serie dago, hau da, zenbaki bakoitzeko 195 billete igorri dira.
• BOLAK: Bi mota desberdin dago; zenbakienak 85.000 dira, eta sariei dagozkienak, 1.787. Guztiak ezpelkiz eginak daude eta pisu eta tamaina bera dute (3 gr eta 18,8 mm). Zenbakiak eta letrak laser bidez grabatu dira.
• LOTERIA-ONTZIAK: Gabonetako Zozketa bi loteria-ontzi erabiltzen dituen ohiko sistemaz egiten da, bata, sarietarako, eta bestea, zenbakietarako.

• GILTZARIAK: Zozketaren bezperan zozketetarako aretoa ixteko ardura duten pertsonak. Hiru dira eta bakoitzak bere giltza dauka.
• KOPA: Abestu aurretik San Ildefonso Ikastetxeko umeek ateratzen dituzten bolak uzteko erabiltzen duten kristalezko ontzia. Nahi gabe bi bola aldi berean aterako balira, betiere bata bestearen gainean geratuko direla kontuan izanda, aurrena azpian geratu dena abestu beharko da.
• DEZIMOA: Billete baten hamarrena.
• GORDO SARIA: Gabonetako zozketako Lehen Sariaren ohiko izena.
• LIRAK: Errazago egiaztatzera begira bolak ordenatuta batzen dituen erakustokia. Guztira 170 lira dago eta bakoitzak 500 bola ditu.
• SERIEA: Zozketan parte hartzen duen zenbaki bakoitzeko billete batekin osatutako multzoa. Hau da, serie bakoitzak 85.000 billete ditu.
• TAULA: Abestu eta gero, irteera ordenari jarraiki bolak jartzeko balio du. Taula batek mota bakoitzeko 200 bola du; zenbakien eta sarien hogeina bola gordetzen duten 10 alanbretan jartzen dira bolak.
• KALAPATXA: Bolak liretatik loteria-ontzietara lekuz aldatzeko erabiltzen den ontzi gardena.
• TRONPETA: Zenbakien eta sarien bolak kopara arte irristatzeko balio dute.

Superstizioak

Superstizioak gizartearen kulturaren parte diren tradizio edo istorioetan oinarrituta daude. Ez da harritzekoa, beraz, gabonetako zozketaren inguruan jendeak horrenbeste superstizio izatea. Are gehiago, halakoetan inoiz sinestu ez duenik ez dago. Beharbada hauen artean zeurea aurkitu ahalko duzu:

• Erabiltzaileek bere bizitzan garrantzitsuak diren datekin zerikusia duten zenbakiak erosteko ohitura daukate. Urtebetetze bat (norberarena, seme-alabena, ezkontidearena…), ezkontzaren data, urteurrena edo futbol talde gogokoena sortu zeneko data izan daiteke.
• Zifra, hamarreko edo zenbaki jakin batekin aurreko zozketetan zortea izan badugu, berriz ere erosiko dugu. Ezin ahaztu ditzakegu abonatuak, urteetan zehar zenbaki bera erosten dutenak; batzuek erosteari utziz gero zenbakiak saria eramango duela uste dute.
• Hainbat ohiturari jarraiki, loterian irabazteko ezkerreko oinaz sartu beharra dago dezimoa erosiko den administrazio edo saltokira.
• Superstiziosoenek loteria-saltzaileak erositako dezimoa eskuineko eskuaz soilik ematea onartzen dute.
• Batzuen ustez, loteria erosteko ilara handia dagoenean, egun bakoitietan sarreratik ezkerretara kokatzea komeni da, eta egun bikoitietan, aldiz, eskuinetara jartzea. Antza denez, horrela zorte hobea izaten da dezimoa erosterakoan.
• Esan ohi da dezimoa katu beltz baten bizkar gainetik pasatuz gero, dezimo horrekin zortea izateko aukera handiagoa dagoela.
• Beste batzuek, ordea, "gordo" saria irabazteko konkordun baten bizkarretik edo emakume haurdun baten sabel gainetik pasatu beharra dagoela uste dute.
• Sorgintxoengan sinesten dutenak hauen iruditxoen gainetik pasatzen dute dezimoa; horrela zorte gehiago izaten omen dute.
• Superstizioso batzuek, zozketaren bezpera egunean eskuetatik edalontzi edo plater bat erortzen bazaie zorte ona edukiko dutela sinesten dute.
• Gabonetako zozketarako zortea ematen duen beste seinale bat zezen batekin amets egitea omen da. Istorio honen bertsio batek zera dio, zozketaren bezperan zezen beltz batekin amets eginez gero zenbaki irabazleak lau zifra edukiko dituela. Beste bertsio bati jarraiki, ordea, zezen batekin amets egin eta dezimo bat edukiz gero, loteria irabaziko dugu.
• Hondamen naturalak, istripuak edo atentatuak pairatu dituzten tokietan nabarmen igotzen da loteriaren salmenta, ezbeharraren ondoren konpentsazio modura zorte ona izango dutela uste baitute askok.
• Urteko data historiko edo bereziek loterian jokatzera animatu ohi dituzte hainbat eta hainbat pertsona. Esate baterako, 2001. urtean askok eskatu zuten 11901 zenbakia (Dorre Bikien aurkako atentatuaren eguna); 2004an 22504a izan zen bogan (Asturiasko Printzipeen ezkontzaren data); 22106ak arrakasta handia izan zuen 2006an (Fernando Alonsok bigarren titulua lortu zueneko data), eta aurten, 2009an, 02016 (Olinpiadetarako Madrileko hautagaitza dela-eta) eta 01918 (Espainiako gripearen data) zenbakiak erosleek gehien eskatzen dituztenen artean daude.
• Askoren ahotan dagoen beste gauza bat zera da, aurtengo zozketa "osasunaren loteria" izango dela, dezimoa erosi eta ezer suertatzen ez zaionak osasun ona izango baitu behintzat.
• Administrazio edo saltoki bati urte batean "Gordo" saria tokatzen bazaio, hurrengo urtean erosle mordoa izango du, bigarren aldiz zorte bera edukiko duelakoan.

Eta zuk, superstizioren bat ba al duzu? Aipatutakoez bestelakorik ezagutzen al duzu? Eta inork superstizio guztiak aldi berean jarraitzea erabakiko balu? Imajina dezakezu? Anima zaitez eta konta iezazkiguzu zureak, hemen edo gure orrialde ofizialean, Facebook-en.

Gabonetako testa

Sartu hemen Gabonetako Loteriaren testan eta egin proba zenbat dakizun jakiteko.

Eguberriaren Testa