Saioa:
-
Azken sarrera:
Printzipioetako
JOLAS SEGURUARI ETA JOKOAN IZAN DAITEZKEEN ARRISKUEI BURUZKO INFORMAZIO OROKORRA
Jokoa
Jolasa aisialdiko jardueren artean beste esperientzia bat gehiago bilakatu delarik, jende gehienari ez dio kalterik egiten eta onarpen sozial handia dauka. Hala eta guztiz ere, alkoholaren kontsumoak alkoholismoa eta droga hartzeak drogekiko mendekotasuna dakarren moduan, joko-jardueretan parte hartzeak —joko-motaren batean behintzat— pertsona ahulen talde txiki bat eraman dezake joko problematikora edo joko patologikora, eta horren ondorioak zuzenean kaltetutako pertsonetatik haratago doaz, familian, lan-ingurunean eta gizartean eragiteko.
Ildo horretatik egindako ikerketek erakutsi dute jokoarekiko arazo horiek ez direla ausaz banatzen, baizik eta harreman garrantzitsua dutela joko motarekin eta arrisku mailarekin, baita jokalarien jokaerarekin ere.
SELAEk badaki jokoak arazoen bat eragin dezakeela jokalari gutxi batzuen artean, mendekotasunezko jokabideari dagokionez; horregatik, SELAEk arduraz jokatzera bideratutako joko eredua sustatzen du, adingabeen eta talde ahulen babesera bideratutakoa, eta horregatik ezarri ditu bere negozio-prozesu guztietan (diseinutik salmentara) European Lotteries delakoaren Joko Arduratsuko praktika egokienak. Kanpoko erakunde batek aldizka ikuskatzen du SELAE, praktika on horiek betetzen dituela modu independentean ziurtatzeko.
Zer da joko patologikoa?
Joko patologikoa jokabide-nahastea da, eta Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) halakotzat hartzen du. Erakunde horrek 1992an, joko patologikoa apustu-jokoetan maiz eta behin eta berriz parte hartzen duten nahasmendutzat jo zuen. Apustu-jokoek gaixoaren bizitza menderatzen dute, eta lehentasuna dute haren gizarte-, lan-, material- eta familia- balio eta betebeharren gainetik. Jokabide horrek iraun egiten du, eta, sarritan, areagotu egiten da, ondorio sozial kaltegarriak izan arren, hala nola dirutza pertsonala galtzea, familiako harremanak hondatzea eta egoera pertsonal larriak.
2013an, Amerikako Psikiatria Elkarteak (APA ingelesez) sustantziarik gabeko mendekotasuntzat jo zuen jokoa, alkoholarekin, tabakoarekin eta legez kanpoko drogekin duen antzekotasuna dela-eta adierazpen klinikoan, jatorrian, komorbilitate fisikoan eta tratamenduan.
Nahaste hori duten pertsonek ohitura hartu dutelarik, askatu ezinik sentitzen dira eta jolasteko plazera ondoeza sentimendu bihurtzen da; jokatzen jarraitzen dute jokabidea kontrolatzeko, gelditzeko edo murrizteko ahaleginak egin arren.
Jokabide arriskutsuaren zantzuak.
Jokoarekiko jokabide arriskutsua ohartarazten diguten zenbait seinale daude, besteak beste:
1.- Jokoarekin maiz kezkatuta egotea.
2.- Bilatzen den zirrara lortzeko gero eta diru kopuru gehiago jokatu behar izatea.
3.- Egonezina edo suminkortasuna jokoa eten edo gelditzen saiatzean.
4.- Behin eta berriro jokoa kontrolatzeko, eteteko edo gelditzeko porrota.
5.- Jolasa arazoetatik ihes egiteko edo ondoeza emozionala arintzeko erabiltzea.
6.- Behin eta berriz jokoan galdutako dirua berreskuratzen saiatzea.
7.- Gezurra esatea jokoan duen inplikazio maila ezkutatzeko.
8. Pertsonen arteko harremanak edo lan eta hezkuntza aukerak arriskatu edo galdu izana jokoaren ondorioz.
9.- Senideen eta lagunen eskutik etengabeko diru laguntza jasotzea.
Aipatutako seinaleen artean 4 edo gehiagotan zeure burua islatuta ikusiz gero, laguntza bila espezialista batengana jo beharko zenuke.
Joko Problematikoaren eragina
- Ekonomikoa
- Galera ekonomikoak / Zorrak.
- Emozionalak
- Tristura, antsietatea, depresioa edo suminkortasuna.
- Senideak.
- Hausturak, bereizketak eta dibortzioa.
- Lanekoak / akademikoak.
- Errendimenduaren murrizpena. / Justifikatu gabeko absentzia.
- Sozialak
- Lagunak baztertzea / harremanak haustea.
- Legalak
- Lapurretak, iruzurrak edo bestelako jarduera kriminalak.
Jokoari buruzko mitoak eta egiak
MITOA: "Jokatzen jarraitzen badut, nire zortea aldatuko da eta galdu dudan dirua berreskuratuko dut".
EGIA: Irabazteko aukerak ez dira aldatuko nahiz eta gehiago jokatu, jokatzen dugun bakoitzean emaitzak ez baitu zerikusirik aurretik egindako apustuekin: irabazteko aukerak ez dira aldatuko denborarekin.
MITOA: "Ia irabazi dut, hurrengoan irabaziko dut".
EGIA: Apustu batean irabazteko aukerak ez du zerikusirik aurrez ia irabaztearekin.
MITOA: "Apustua salmenta puntu honetan egiten badut edo boligrafo hau erabiltzen badut, irabazteko aukera gehiago ditut".
EGIA: Jokoaren emaitzak ez du zerikusirik gure sineskeriekin”.
MITOA: "Atera diren zenbakiei buruz dakidanak irabazteko aukerak handitzen ditu".
EGIA: Zenbaki jokoetan, irabaztea zortearen esku dago, ez gure ezagutzaren edo trebetasunen esku.
Zer da joko arduratsua?
Operadoreek ezartzen dituzten praktika onak, neurriak eta tresnak dira, jokoak pertsona batzuengan eta, bereziki, talde ahulenengan dituen eragin negatiboak murrizteko edo ezabatzeko.
Loteríasek joko arduratsuarekiko duten konpromisoa islatzen da joko arduratsuko jokabide onenak ezartzean eta ezarritako neurrietan. 2013tik Loteríasek Joko Arduratsuko praktika onen estandarraren ziurtagiria du, Europako Loterien Elkarteak ematen duena (European Lotteries. EL). Urtero kanpoko erakunde batek aipatutako Elkartea ikuskatzen du, bete-maila erdiesten duela egiaztatzeko.
Loteríaseko Joko Arduratsua kudeatzeko ereduak ELren Joko Arduratsuaren Arauan definitutako hamar atalak jarraitzen ditu: Ikerketa, langileen prestakuntza, salmenta agenteen prestakuntza, jokoen diseinua, urrutitik jokatzeko bideak, publizitatea eta marketina, tratamendu zerbitzuetara zuzentzea, jokalarientzako informazioa, talde interesdunekin hitz egitea, informatzea eta ziurtatzea.
Europako Loterien Elkartearen Joko Arduratsuaren estandarra
https://www.european-lotteries.org/european-gaming-standards
2024 © SELAE Erregistratuta daude SELAEren marka guztiak eta debekatuta dago hirugarrenek SELAE-ren berariazko baimenik gabe erabiltzea.- Loterías y Apuestas del Estado